Bir kaç gün önce değerli hocam Prof. Dr. Ali Ekber GÜLERSOY’un çok sayıda akademik çalışma örneğini gönderdiğini duyurmuş, orada örneği gelen çalışmaları sizlere zaman zaman tanıtacağımı aktarmıştım. Bu vesileyle coğrafya – turizm – jeoloji gibi alanlardan örnek gönderecek hocaların da kitaplarını sizlerle paylaşacağımı, böylece akademik çalışmaların geniş bir kitle tarafından bilinir hale gelmesini sağlayacağımı aktarmıştım. İşte bu amaçla ilk defa değerli Dr. Ali Ekber GÜLERSOY’un gönderdiği kitaplardan “Türk Kültüründe Coğrafya – II” adlı çalışmayı tanıtmak isterim.

Künyesini ve içindekileri paylaştığım çalışmamız bir akademik yazı seçkisi… Bu seçki “Türk Kültüründe Yer alan Coğrafi Konular Hakkındaki” çeşitli makalelerden oluşuyor. 20 yazar 19 makaleden oluşan bu çalışmanın içindekiler görseline baktığınızda, genelinin Beşeri Coğrafya’nın Kültür Coğrafyası alanı ile alakalı olduğu görülüyor. Kendim fiziki coğrafyanın jeomorfoloji alanı ile ilgilendiğim için bu seçkideki çalışmalar beni hemen heyecanlandırmadı. Ama bu eserleri kitaplığıma kazandıran Dr. Ali Ekber GÜLERSOY’un “Âşık Mahzuni Şiirlerinde Coğrafi Unsurlar” yazısını hemen okudum.

Dr. Gülersoy kültür coğrafyası ile ilgili olarak ele aldığı Âşık Mahzuni’de coğrafya kavramlarının ele alınışı yazısında ozanı iyice tarayıp, eserlerini irdelemiş. Anadolu halk edebiyatında büyük önem taşıyan ozan kültürünün çağımızdaki en önemli temsilcisini ele alan Gülersoy, Türk kültür coğrafyasında Pir Sultan, Dadaloğlu, Aşık Veysel gibi isimlerden yola çıkarak Alevi halkının dil ve edebiyata yaptığı katkıları sentezlemiştir. Sonrasında Mahzuni şiirlerinde sıkça yer bulan coğrafi terimleri ele alan Gülersoy, bunu yaparken Mahzuni’nin felsefesini de etraflıca değerlendirmiştir.

Dr. Ali Ekber GÜLERSOY; Mahzuni’de coğrafi unsurları coğrafi konum, toponimi (isim bilim), jeomorfolojik özellikler, klimatolojik gözlemler, hidrografik unsurlar, toprak, zoocoğrafya, astronomi, ekoloji, zaman, sosyo-ekonomi, tarım, kır-kent ikilemi, yaylacılık, gelir adaletsizliği, evrensel ve hümanist yanı, siyasi coğrafya, tarihi coğrafya, ülkeler coğrafyası, hatalı arazi kullanımı olarak sınıflandırmıştır. Gördüğünüz gibi sayın Gülersoy, Mahzuni eserlerinde yer alan hiç bir coğrafi konuyu atlamamıştır.

Kültür coğrafyası açısından bence son derece özgün bir makale olan bu çalışma ilgi duyanlarca mutlaka okunmalıdır. Öte yandan Mahzuni’yi sevenler – varsa benim gibi yüz yüze tanışma şansı yaşamış olanlar – kesinlikle görmelidir. Mahzuni ve Alevi – Bektaşi ozanların, Türkçeye yaptıkları çok büyük katkılar bu makale vesilesiyle mutlaka dile getirilmelidir diye düşünüyorum.

Başka coğrafyacılar makaleyi siyasi olmaktan çok politik coğrafya ile alakalı bulabilirler. Lakin ben Gülersoy’u bir nebze “suya sabuna dokunmamaya çalışmış” gördüm. Çünkü Mahzuni’nin Türk diline yaptığı çok değerli katkılar ortada olmasına rağmen kendisine devlet tarafından yapılan zulüm herkesin malumudur.

Kültür coğrafyasında biyografik bir yaklaşım içeren bu güzel makaleyi eleştirebilecek akademik yeterliliğe sahip biri olarak kendimi görmüyorum.

Kitapta, ivedi olarak okumak istediğim bölüm ise “Dr. Ali Meydan tarafından hazırlanan Türk İllerini Bir Kalem Altında Toplayan Şair: Ali Şir Nevai”… Bakalım bu güzel yazıda neler öğreneceğiz.
“Türk Kültüründe Coğrafya – II” adlı eser yalnızca bu makaleyi okumak için bile edinilmeli, okunmalıdır.

Bu akademik seçkiyi satın almak için;
https://www.kitapyurdu.com/…/turk…/600642.html
adresini kullanabilirsiniz.
Herkese keyifli bilgilenmeler dilerim…