Bugün elime, kargonun azizliği sonucunda biraz gecikmelide olsa Dr. Ali MEYDAN hocamızın kitapları ulaştı. Bir hafta önce yaptığım ‘kitap tanıtımı çalışmasına’ ilk katılımı değerli eserleri ile yapan Sayın Meydan’a teşekkür ediyorum. Dr. Meydan ve diğer hocalarımızın günümüze çok yakın bir tarihte (Aralık 2022) kaleme aldığı “Siyasi Coğrafya ve Türkiye Jeopolitiği” adlı çalışmasından bahsetmeden önce hocamın ulaştırdığı diğer kitapları da anmak isterim.

Bunlar;

• Türk Milletine ve Bilime Adanmış Bir Ömür: Prof. Dr. Akif AKKUŞ
• Kapadokya Araştırmaları: İnsan Doğa Kültür
• Dünden Bugüne Sebil Yörükleri
• Beyşehir Doğa Eğitimi eserleridir.

Zamanla bu materyalleri tanıtmaya çalışacağımı bildirmek isterim.

Siyasi Coğrafya ve Türkiye Jeopolitiği adlı eser Beşeri Coğrafya’da ilgimi çeken en kıymetli konulardan biri olması bakımından ilk inceldiğim eser oldu.  Dr. Meydan’ın doktorant öğrencileri tarafından yazılan siyasi coğrafya konuları, hocamın eleğinden geçerek billurlaşmış ve bugünkü şeklini almıştır.  Dr. Dilek AKÇA, Güven KEMERKAYA, Sefa GEDİK, Fuat ÖZCAN, Ayşe ÜNALMIŞ, Selda UZUN, Yasemin Özer KOÇAK, Sema Ağaoğlu TAŞÇI, İsmail ÇOLAK, Rukkiye ÖĞDÜR, Mustafa SARIBAŞ, Dr. Ahmet Galip YÜCEL ve doktorant Baki ALTUNEL tarafından yazılan ve 10 bölümden oluşan kitap, değerli bir “Siyasi Coğrafya” seçkisidir.

Dr. Meydan’ın süzgecinden geçerek arınan siyasi coğrafya makalelerinden “Dr. Dilek AKÇA; Siyasi Coğrafyanın, Coğrafya Bilimi İçindeki Yeri” ve “Dr. A. Talip YÜCEL Türkiye’yi Etkileyen Siyasi Coğrafya Bölgeleri” adlı bölümleri doktor öğretim üyelerine hazırlatması, kitaba verdiği önemi dışa vurmaktadır. Siyasi coğrafyanın tanımı ve alanının ele alınmasıyla başlayan akademik seçki, “Siyasi Coğrafya ve Türkiye Jeopolitiği Temel Kavramları” ile devam etmektedir. Bölümlerden de anlaşılacağı gibi sayın Dr. Meydan çalışmayı geniş çaplı bir siyasi coğrafya kavramları sözlüğü olarak ele almıştır. Siyasi coğrafyayı ortaya çıkaran temel fiziki ve beşeri etkenlerin ardından “Siyasi Coğrafya Kuramlarının” ele alındığı bu değerli eserde yüzlerce konu, kavram, terim ve olayın coğrafi bakış açısıyla değerlendirildiğini söylemek mümkündür.

İsmail Çolak tarafından hazırlanan “Siyasi Coğrafya Kuramları” bölümü akademik seçkinin popülarite ve içerik bakımından sanırım en mühim bölümünü oluşturuyor. Klasik Dönem Teorileri ve Modern Dönem Teorileri olarak ele alınan kuramların, giderek çeşitlendiği dikkat çekmektedir. İki kutuplu dünyanın – Sovyetlerin dağılması – değişmesi sonucuyla birlikte ortaya çıkan “Medeniyetler Çatışması ve Büyük Satranç Tahtası” gibi kuramlar günümüze yaklaşıldıkça etkisini yitirmiştir. Günümüzde “Kuşatma Teorisi, Domino Taşları Teorisi ve Entrika Çemberi” gibi kuramlar söylenegelse de ülkelerin jeopolitiğini belirlemede eskisi kadar bu kuramların da etkili olduğu söylenemez. Kaldı ki bu teoriler günümüzde “PENTAGON”a (ABD Savunma Bakanlığı Merkez Ofisi) aittir. XXI. yüzyıl dünyasının tek süper gücü ABD, her söylediğini dünya halklarına zorla veya iktisadi yöntemlerle kabul ettirmektedir. Bu teorilerin arasında Dr. Ramazan Özey’in geliştirdiği “Merkezi Türk Hâkimiyet” teorisinin yer alması da seçkiye ayrıca bir değer katmıştır. Dünya halkları arasındaki ilişkilerin milletler temelinde yürüdüğünü düşünmediğim için, bu kurama dair müspet veya menfi görüş bildirmekten kaçınmayı doğru buluyorum. Ancak şu bir gerçektir ki ne şekilde olursa olsun bu ülkede de jeopolitik görüşler üretilmeli, yerli kaynaklar bu fikirlerin doğru ve akla yatkın olanlarına göre şekillendirilmelidir.

Günümüz dünyasında Türkiye Jeopolitiğinin ele alındığı 8. bölümde ülkemizin üye olduğu uluslararası örgütler ve bunların yapısı açıklanıyor. Türkiye’nin içinde yer aldığı uluslararası örgütler ülkenin dış siyasetini belirleyen temel olgu olması bakımından etraflıca ele alınmış. Seçkinin sonunda ise Türkiye’yi etkileyen siyasi coğrafya bölgeleri ve çevremizdeki siyasi sorunların oluşturduğu gerilim bölgeleri ele alınıyor.

Değerli Dr. Ali Meydan hocamı bu kadar geniş bir kapsam ve yüzlerce konu-kavramı ele alan bir kitabı yalnız başına hazırlamadığı için asla eleştiremeyiz. Dr. Meydan, böyle kapsamlı – göreceli ve günümüzde hızla değişen bir konuda yalnız başına bu materyali coğrafyamıza kazandırmakta büyük sıkıntı yaşayacaktı. Ancak,

• Dilek AKÇA,
• Ahmet Galip YÜCEL
• Baki ALTUNEL
• İsmail ÇOLAK,
• Fuat ÖZCAN,
• Sefa GEDİK,
• Güven KEMERKAYA,
• Yasemin Özer KOÇAK,
• Rukkiye ÖĞDÜR,
• Mustafa SARIBAŞ,
• Sema Ağaoğlu TAŞÇI,
• Selda UZUN,
• Ayşe ÜNALMIŞ

bölüm yazarlıkları ile hocamızın çok değerli sentez yeteneğini gözler önüne sermişlerdir.
Zaten bu duruma dikkat çeken Dr. Meydan bir yerde şöyle demiş;

“Siyasi coğrafya ve Türkiye jeopolitiği gibi onlarca farklı değişkeni olan, oldukça dinamik bir süreci irdelemenin ve altından kalkabilmenin de her babayiğidin harcı olmadığını bilmeme ve öğrencilerimi bu mayınlı tarlaya sürmüş olmama rağmen, gözünü kırpmadan bu zorlu sürece talip olup, sahneye çıktıkları için de hepsini ayrı ayrı kutluyorum.”

Her birini bu çok değerli çalışmadan ötürü kutlar meslek hayatında başarılar dilerim…

Bu akademik seçkiyi satın almak için; TIKLAYINIZ!